Czy udzielając korepetycji musisz rejestrować działalność gospodarczą?
Udzielanie korepetycji to popularna forma zarobkowania wśród studentów, absolwentów i nauczycieli. Jeśli planujesz dorabiać w ten sposób lub już to robisz, z pewnością zastanawiasz się, czy musisz rejestrować działalność gospodarczą i jak rozliczać podatki. W dzisiejszym artykule kompleksowo przeanalizujemy to zagadnienie, aby jasno określić, kiedy korepetycje traktowane są jako działalność gospodarcza, a kiedy stanowią jedynie działalność wykonywaną osobiście.
Kwestia ta nie jest jednoznaczna i zależy od wielu czynników, dlatego warto znać przepisy, aby uniknąć nieprzyjemnych konsekwencji ze strony urzędu skarbowego. Przeanalizujmy więc, jak prawo podatkowe traktuje przychody z korepetycji i jakie są konsekwencje ich kwalifikacji.
Źródła przychodów z korepetycji w świetle przepisów podatkowych
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT) wyróżnia różne źródła przychodów. W kontekście korepetycji istotne są dwa z nich:
- Działalność wykonywana osobiście (art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy PIT)
- Pozarolnicza działalność gospodarcza (art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy PIT)
Dla korepetytorów kluczowe jest ustalenie, do którego z tych źródeł należy przyporządkować uzyskane dochody. Przyjrzyjmy się zatem, jak ustawa definiuje oba te źródła.
Działalność wykonywana osobiście
Zgodnie z art. 13 pkt 2 ustawy PIT, za przychody z działalności wykonywanej osobiście uważa się przychody z osobiście wykonywanej działalności artystycznej, literackiej, naukowej, trenerskiej, oświatowej i publicystycznej.
Udzielanie korepetycji niewątpliwie mieści się w kategorii działalności oświatowej, więc jeśli spełnione są odpowiednie warunki, przychody z tego tytułu można zakwalifikować do tego źródła.
Pozarolnicza działalność gospodarcza
Ustawa PIT w art. 5a pkt 6 definiuje działalność gospodarczą jako działalność zarobkową:
- wytwórczą, budowlaną, handlową lub usługową,
- prowadzoną we własnym imieniu,
- prowadzoną w sposób zorganizowany i ciągły,
- z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w ustawie.
Co istotne, definicja ta nie uzależnia prowadzenia działalności gospodarczej od jej formalnego zarejestrowania w CEIDG. Oznacza to, że nawet osoba bez zarejestrowanej firmy może być uznana za prowadzącą działalność gospodarczą na gruncie przepisów podatkowych.
Kiedy korepetycje są działalnością gospodarczą?
Aby uznać udzielanie korepetycji za działalność gospodarczą, muszą zostać spełnione łącznie trzy warunki:
- Zarobkowy charakter – działalność jest prowadzona w celu osiągnięcia dochodu.
- Zorganizowanie – działania są podporządkowane określonym regułom i normom, które służą osiągnięciu celu.
- Ciągłość – działalność ma charakter powtarzalny, a nie jednorazowy.
Dodatkowo, art. 5b ust. 1 ustawy PIT określa negatywne warunki, których łączne spełnienie wyklucza uznanie danej działalności za działalność gospodarczą. Są to:
- Odpowiedzialność wobec osób trzecich za rezultat czynności oraz ich wykonywanie ponosi zlecający.
- Czynności są wykonywane pod kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez zlecającego.
- Wykonujący czynności nie ponosi ryzyka gospodarczego związanego z prowadzoną działalnością.
Interpretacje organów podatkowych – praktyczne przykłady
Przeanalizujmy dwie interpretacje podatkowe, które obrazują, jak organy podatkowe kwalifikują przychody z korepetycji.
Przykład 1: Korepetycje jako działalność wykonywana osobiście
W interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 8 lutego 2018 r. (nr 0115-KDIT3.4011.362.2017.2.JŁ) uznano, że nauczyciel udzielający korepetycji w swoim mieszkaniu w sposób nieciągły, bez ponoszenia odpowiedzialności za rezultat, pod kierownictwem zlecających i bez ryzyka gospodarczego, osiąga przychody z działalności wykonywanej osobiście.
Przykład 2: Korepetycje jako działalność gospodarcza
W interpretacji z 24 października 2017 r. (nr 0115-KDIT3.4011.187.2017.2.JŁ) Dyrektor KIS stwierdził, że korepetytor udzielający lekcji w swoim mieszkaniu lub przez internet, ponoszący odpowiedzialność i ryzyko gospodarcze, decydujący o terminach zajęć i niepracujący pod kierownictwem zlecających, osiąga przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej.
Jak rozróżnić działalność gospodarczą od działalności wykonywanej osobiście?
Z przytoczonych interpretacji wynika, że kluczowe dla rozróżnienia obu form działalności są następujące kwestie:
Przesłanki świadczące o działalności wykonywanej osobiście:
- Brak odpowiedzialności za rezultat korepetycji (np. brak zobowiązania do osiągnięcia przez ucznia określonych wyników)
- Działanie pod kierownictwem zlecającego (uczeń lub rodzic określa zakres materiału)
- Brak ryzyka gospodarczego (korepetycje są dodatkowym, niestałym źródłem dochodu)
- Brak zorganizowania (np. brak stałego miejsca i czasu prowadzenia lekcji)
- Brak ciągłości (korepetycje są udzielane sporadycznie, z przerwami)
Przesłanki świadczące o działalności gospodarczej:
- Odpowiedzialność za rezultat korepetycji
- Samodzielne decydowanie o sposobie i zakresie prowadzonych zajęć
- Ponoszenie ryzyka gospodarczego (np. utrata klientów w przypadku nieefektywnej nauki)
- Zorganizowany sposób prowadzenia korepetycji (np. stałe miejsce, regularne terminy)
- Ciągłość działalności (regularne udzielanie korepetycji przez dłuższy czas)
Konsekwencje podatkowe kwalifikacji przychodów z korepetycji
Zakwalifikowanie przychodów z korepetycji do jednego z dwóch źródeł ma istotne konsekwencje podatkowe:
Działalność wykonywana osobiście:
- Obowiązek odprowadzania zaliczek na podatek dochodowy
- Możliwość korzystania z kosztów uzyskania przychodu w wysokości 20% przychodu
- Brak obowiązku odprowadzania składek ZUS (jeśli korepetytor ma inne źródło ubezpieczenia)
- Uproszczona dokumentacja podatkowa
- Rozliczenie w ramach rocznego zeznania podatkowego PIT-36
Działalność gospodarcza:
- Obowiązek rejestracji w CEIDG
- Wybór formy opodatkowania (skala podatkowa, podatek liniowy, ryczałt)
- Obowiązek prowadzenia ewidencji (np. książka przychodów i rozchodów)
- Obowiązek odprowadzania składek ZUS lub KRUS
- Możliwość odliczania kosztów uzyskania przychodu
- Obowiązek wystawiania faktur lub rachunków
Jak zabezpieczyć się przed uznaniem korepetycji za działalność gospodarczą?
Jeśli chcesz, aby twoje korepetycje były traktowane jako działalność wykonywana osobiście, a nie działalność gospodarcza, warto podjąć następujące kroki:
- Zawrzyj umowę z uczniem lub jego rodzicem, w której jasno określisz, że:
- Nie ponosisz odpowiedzialności za rezultat korepetycji
- Działasz pod kierownictwem zlecającego
- Nie ponosisz ryzyka gospodarczego
- Nie prowadź korepetycji w sposób zorganizowany i ciągły, np.:
- Nie wyznaczaj stałych terminów zajęć
- Nie prowadź zajęć w wynajętym lokalu biznesowym
- Nie twórz biznesowej marki lub strony internetowej
- Nie reklamuj swoich usług jako działalności gospodarczej, np.:
- Nie twórz wizytówek firmowych
- Nie publikuj ogłoszeń sugerujących prowadzenie działalności gospodarczej
- Rozważaj wystąpienie o indywidualną interpretację podatkową, która da ci pewność co do kwalifikacji twoich przychodów.
Wnioski praktyczne – co wybrać w 2025 roku?
Decyzja, czy rejestrować działalność gospodarczą, czy nie, zależy od kilku czynników:
Działalność wykonywana osobiście może być lepszym wyborem, gdy:
- Udzielasz korepetycji sporadycznie
- Jest to dla ciebie dodatkowe źródło dochodu
- Nie chcesz prowadzić skomplikowanej dokumentacji
- Nie planujesz rozwijać swojej działalności
Działalność gospodarcza może być lepszym wyborem, gdy:
- Udzielasz korepetycji regularnie i w znacznym wymiarze
- Jest to twoje główne źródło dochodu
- Chcesz odliczać koszty uzyskania przychodu
- Planujesz rozwijać swoją działalność (np. zatrudniać innych korepetytorów)
- Chcesz korzystać z preferencyjnych form opodatkowania
Co powinieneś zapamiętać?
Granica między działalnością gospodarczą a działalnością wykonywaną osobiście w przypadku korepetycji jest bardzo płynna. Kluczowe znaczenie ma sposób organizacji i charakter prowadzonych zajęć. Jeśli działasz pod kierownictwem ucznia lub rodzica, nie ponosisz odpowiedzialności za wyniki i nie prowadzisz zajęć w sposób zorganizowany i ciągły, twoje korepetycje prawdopodobnie będą traktowane jako działalność wykonywana osobiście.
Jeśli jednak udzielasz korepetycji regularnie, w sposób zorganizowany, ponosisz ryzyko gospodarcze i odpowiedzialność za rezultat, organy podatkowe mogą uznać to za działalność gospodarczą, nawet jeśli nie jest ona zarejestrowana w CEIDG.
Pamiętaj, że najlepszym sposobem na uzyskanie pewności prawnej jest wystąpienie o indywidualną interpretację podatkową, która uwzględni specyfikę twoich korepetycji.
Niezależnie od wybranej formy, zawsze pamiętaj o rozliczaniu uzyskanych przychodów zgodnie z przepisami podatkowymi. Unikaj szarej strefy, która może prowadzić do poważnych konsekwencji prawnych i finansowych.
Zobacz także nasze inne artykuły: